O acordo asinado entre Grecia e a UE tras semanas de
intensas negociacións é un compromiso acadado baixo coacción económica. O seu
único mérito para Grecia é manter o goberno de Syriza vivo para volver loitar
noutra ocasión. E ese día non está lonxe. Grecia terá que negociar un acordo de
financiamento de longo prazo en xuño e agosto. Nos vindeiros catro meses, o
goberno terá que actuar conxuntamente para salvar eses obstáculos e aplicar o
seu programa radical. A esquerda europea ten grande interese no éxito grego se
este serve para facer retroceder ás forzas da austeridade que están a esganar o
continente.
En febreiro, o equipo negociador grego caeu nunha trampa dobre.
Por unha banda estaba a dependencia dos bancos gregos da liquidez do BCE, sen a
cal deixarían de funcionar. Mario Draghi, presidente do BCE, meteu máis presión
estreitando os termos da provisión de liquidez. Preocupado polos
acontecementos, os depositantes retiraron fondos; cara o final das negociacións
os bancos gregos estaban a perder mil millóns de euros de liquidez por día.
Por outra banda, estaba a necesidade de financiación do
estado grego para atender as débedas e pagar os salarios. Estando en curso as
negociacións, os fondos escasearon máis. A UE, liderada por Alemaña,
cinicamente agardou até que a presión sobre os bancos gregos chegara ao punto
culminante. Pola tarde do venres 20 de febreiro o goberno de Syriza tivo que
aceptar un acordo ou se enfrontaba a condicións financeiras caóticas na semana
seguinte, algo para o que en absoluto estaba preparado.
O acordo resultante ampliou o acordo de préstamo a Grecia a
catro meses de financiación garantida, suxeita a revisión periódica polas
“institucións”; é dicir, pola Comisión Europea, o BCE e o FMI. O país viuse
obrigado a declarar que vai cumprir con todas as obrigas fronte aos seus
acredores “plenamente e en prazo”.
Ademais, terá como obxectivo lograr superávits primarios
“apropiados”; desistir de accións unilaterais que “afecten negativamente os
obxectivos fiscais”; e levar a cabo “reformas” que van en contra dos
compromisos de Syriza de baixar impostos, aumentar o salario mínimo, reverter
as privatizacións e aliviar a crise humanitaria.
En suma, o goberno de Syriza pagou un prezo moi alto para
seguir con vida. As cousas poranse aínda máis difíciles polo lamentable estado
da economía grega. O crecemento en 2014 foi un mísero 0,7%, mentres que o PIB
contraeuse durante o último trimestre. A produción industrial reduciuse un 3,8%
máis en decembro e mesmo as vendas ao por menor diminuíron un 3,7%, a pesar do
Nadal. O indicativo máis preocupante, porén, é a caída dos prezos nun 2,8% en
xaneiro. Esta é unha economía en espiral deflacionaria sen ningunha ou pouca
dirección posible.
Os próximos catro meses serán un período de constante loita
para Syriza. Hai poucas dúbidas de que o goberno se enfrontará a grandes
dificultades para pasar a revisión de abril realizada polas “institucións” e lograr
a liberación dos moi necesarios fondos. De feito, é tan grave a situación
fiscal que os acontecementos poderían precipitarse aínda máis rápido.
Os ingresos tributarios estanse esboroando, en parte porque
a economía está conxelada e en parte porque a xente está retendo o pagamento
ante a expectativa de alivio da carga fiscal extraordinaria dos últimos anos.
Os fondos públicos veranse sometidos a unha presión considerable xa en marzo,
cando haberá que facer pagamentos importantes de débeda.
Pero aínda supoñendo que o goberno navegue con éxito estes
estreitos, en xuño Grecia terá que volver entrar en negociacións coa UE para
un acordo de financiamento de longo prazo. A trampa de febreiro está aínda moi
presente e lista para xurdir de novo.
Que debemos nós, como Syriza, facer e como podería a
esquerda de toda Europa axudar? O paso máis importante é darse de conta de que
a estratexia da esperanza de lograr un gran cambio radical no marco
institucional da moeda común chegou á súa fin. A estratexia deunos éxito
electoral coa promesa de liberar ao pobo grego da austeridade sen ter que
soportar a saída da eurozona. Por desgraza, os acontecementos demostraron, fóra
de toda dúbida, que isto é imposible, e é hora de que recoñezamos a realidade.
Para que Syriza evite o colapso ou a entrega total debe ser
autenticamente radical. A nosa forza radica exclusivamente no tremendo apoio
popular que aínda gozamos. O goberno debe implementar rapidamente medidas para
aliviar aos traballadores das tremendas presións dos últimos anos: prohibir as
execucións hipotecarias, condonar a débeda interna, volver a conectar ás
familias á rede eléctrica, aumentar o salario mínimo, deter as privatizacións.
Este é o programa polo que fomos elixidos. As metas fiscais e a supervisión por
parte das “institucións” deben ser algo secundario nos nosos cálculos, se
pretendemos manter o apoio popular.
Ao mesmo tempo, o noso goberno debe enfocar as negociacións
de xuño cun marco mental moi diferente ao de febreiro. A eurozona non pode ser
reformada e non se converterá nunha “amable” unión monetaria que apoie á clase
traballadora. Grecia debe poñer unha ampla gama de opcións sobre a mesa, debe
estar preparada para medidas extraordinarias de liquidez e debe saber que
poderá manexar calquera eventualidade se a súa xente está preparada. Despois de
todo, a UE xa creou o desastre neste país.
Syriza podería gañar o auxilio da esquerda europea, pero só
se a esquerda sacode as súas propias ilusións e comeza a propor políticas
sensatas que poidan liberar a Europa do absurdo en que se converteu a moeda
común. Neste caso, podería haber unha posibilidade de rematar coa austeridade
en todo o continente. Temos moi pouco tempo.
No hay comentarios:
Publicar un comentario